نظریۀ رخص شرعیه در فقه امامیه

Authors

زهره کاظمی

طوبی شاکری گلپایگانی

سید ابوالقاسم نقیبی

abstract

ضرورت تدوین فقهی آسان در عرصۀ عمل (رخصت های شرعی)، گفتمان فقهی معاصر و مطمح نظر بسیاری از کسانی است که راهکارهای عمل به احکام آسان تر و سهل تر را جست و جو می کنند (چون شریعت اسلامی از ازل بر اساس آسانی و دفع حرج و سختی بنا نهاده شده است). از سوی دیگر، پیچیدگی زندگی امروزی، انتظار های دنیای کنونی از دین در کنار ضرورت های تقلیل گرایی در عمل به احکام شرعی اولیه و عام، ما را به جست و جوی رخصت ها در شرایط ناشی از ضرورت ها و نیازمندی های زندگی امروزی سوق می دهد. در واقع، سازوکار عمل به آرای مبتنی بر تسهیل فقه اسلامی، از جملۀ کاربست ها و راهکارهای ضرورت همسویی معرفت اسلامی با تغییر و مواجهۀ تعمیم پذیر با مقتضیات زمانی و مکانی و مراعات مصالح عام ناشی از این تغییرات است. مشروط بر آنکه این همسویی مبتنی بر رخصت ها، با نصوص و مبادی شریعت در تعارض نباشد. این پژوهش پس از تعریف های مفهومی و مصداقی رخص شرعیه به روش استقرایی، به احصای مصادیقی از اخذ به رخص شرعیه در آرای فقیهان امامیه می پردازد تا نظریۀ رُخصت های شرعی را در فقه امامیه به عنوان مبنای مشروعیت قانونگذاری و یک روش قانونگذاری مشخص و عملی مطرح کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تتبع رخص شرعیه و کاربرد آن در حقوق خانواده

ضرورت اتخاذ سیاست شرعی مبتنی بر تیسیرگرایی و تسهیل در عرصه تقنین، در کنار ضرورت های تقلیل گرایی در عمل به احکام شرعی اولیه و عام که ناشی از ضرورت ها و نیازمندی های زندگی امروزی است، ما را به جستجوی از رخصت های شرعی در حقوق خانواده سوق داد. تیسیرگرایی در اجتهاد به عنوان گفتمان فقهی معاصر، ماهیت ثابت/ متغیّر فقه را بر همه وجوه حیات انسانی ثبات می بخشد و افق های نوینی را فرا روی فقیهان مصلحی قرار م...

15 صفحه اول

«نماز در معابد اهل کتاب» از نگاه فقه اسلامی دیدگاه‌ها و نظریۀ معیار امامیه

در فقه اسلامی جواز تصرف، خلو از نجاست و تصویر از جملۀ شرایط مکان نمازگزار محسوب می‌شود؛ برابر رویکرد برخی از فقهیان اهل سنت و شیعه، این شرایط در معابد اهل کتاب مفقود است؛ زیرا از یک سو این اماکن وقف عبادت اهل کتاب و معمولاً دارای تصویر هستند و از سوی دیگر مبنای نسخ شرایع و نجاست اهل کتاب، مانع اعتبار این اماکن برای انتفاع معنوی است؛ از این‌رو اقامۀ نماز در آنها خالی از اشکال نیست. در پژوهۀ حاضر ...

full text

تعارض شهادات در فقه امامیه

چکیده وقتی بین شهادت‌ها نسبت تضاد برقرار باشد شهادت‌ها با هم تعارض پیدا می‌کنند. در این صورت چهار حالت پیش می‌آید؛ گاهی دو طرف دعوی بر عین ید دارند، و گاهی یکی از آنها بر مورد نزاع ید دارد؛ در این صورت یا شاهدان هر دو طرف سبب ملکیت را بیان می‌کنند و یا گواهان هیچ‌کدام سبب ملکیت را بیان نمی‌کنند، و یا اینکه تنها گواهان فردی که بر مال سلطه مالکی دارد، سبب ملکیت را بیان می‌کنند و یا بالعکس. سبب م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فقه و مبانی حقوق اسلامی

Publisher: دانشکده الهیات و معارف اسلامی

ISSN 2008-8744

volume 47

issue 1 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023